گاردان و لوازم مرتبط

گاردان در خودروهایی به کار می‌رود که فاصله‌ی بین چرخ‌های محرک خودرو و موتور و مجموعه گیربکس از یکدیگر زیاد باشد، بنابراین جهت انتقال نیرو به چرخ‌های محرک خودرو از گاردان استفاده می‌شود. به همین دلیل در کامیون‌ها نیز به دلیل وجود فاصله بین چر‌خ‌های متحرک، موتور و مجموعه گیربکس، از گاردان استفاده شده است. دستگاه تولید نیرو و دستگاه انتقال قدرت و دستگاه کلاچ در اکثر خودروها در قسمت جلوی خودرو قرار دارند، بنابراین دستگاه محرک خودرو در قسمت عقب قرار می‌گیرد. به عبارت دیگر، گاردان نیروی پیچشی زیادی را تحمل می‌کند و از آنجا که مسئول انتقال گشتاور پیچشی گیربکس به دیفرانسیل است، غالبا در خودروهایی به کار می‌رود که چرخ‌های محرک در عقب خودرو قرار دارند.

نحوه عملکرد گاردان کامیون

گاردان اگرچه در نگاه اول، یک قطعه‌ی ساده به نظر می‌رسد ولی نقش بسیار مهمی در حرکت کامیون ایفا می‌کند. از آنجا که انتقال گشتاور معمولا با سرعت چرخشی بسیار بالا همراه است، بنابراین این قطعه باید به گونه‌ای ظریف و در عین حال مقاوم ساخته شود که تا حد امکان از ایجاد لرزش، صدا و خسارت‌های جانبی جلوگیری شود. میل گاردان ممکن است به صورت تو پر یا تو خالی ساخته شده باشد و از آنجا که تو پر وزن بسیار زیادتری نسبت به گاردان تو خالی دارد، برای موتورهای سنگین نظیر کامیون‌ها ترجیحا از نوع توخالی آن استفاده می‌شود که وزن کمتری دارد و در نتیجه دارای قدرت انتقال گشتاوری بیشتری می‎باشد.
از آنجا که گیربکس با دیفرانسیل فاصله دارد و همچنین با بالا و پایین رفتن چرخ های عقب در یک سطح مساوی قرار ندارند، و نیز دیفرانسیل هم بالا و پایین می‌رود، با وجود اینکه گاردان کامیون خاصیت انعطاف‌پذیری ندارد و یک میله‌ی صاف و محکم است، در این حرکت‌ها ممکن است آسیب ببیند. بنابراین دو طرف گاردان دو عدد چهار شاخه یا چارشاخ وجود دارد که یک سر آن به دنده پیستون دیفرانسیل و سر دیگر به شفت گیربکس وصله شده است که به میل گاردان امکان حرکت همزمان با بالا و پایین رفتن دیفرانسیل در دست‌‌اندازها را می‎دهند. به طور کلی به این مجموعه میل گاردان و قفل‌های گاردان گفته می‌شود.
در این بالا و پایین رفتن برای جلوگیری کاهش آسیب به گاردان کامیون، لازم است گاردان به نحوی طراحی شود که در حین حرکت کوتاه و بلند شود، یعنی زمانی که دیفرانسیل بالاتر می‌رود گاردان باید کوتاه شود و زمانی که دیفرانسیل پایین می‌رود، گاردن باید بلندتر شود. “اتصال کشویی” این کار را ممکن ساخته است. در این نوع اتصال، گاردان را به دو تکه تقسیم می‌کنند و یک طرف قطورتر از طرف دیگر است. سپس به هنگام بالا رفتن دیفرانسیل که گاردان باید کوتاهتر شود، قسمت باریکنر در قسمت قطورتر فرو می‌رود و به صورت کشویی به هنگام حرکت کوتاه و بلند می‌شود. برای جلوگیری از هرزگردی به دلیل ضربه‌های شدید به هنگام حرکت، در بخش داخلی قسمت قطور و بخش بیرونی طرف نازک‌تر گاردان کامیون، “هزار خار یا اتصال کشویی” ایجاد می‎کنند که همچون ضربه‌گیر به چهار شاخ متصل می‌شود و بوش‌ها عمل ضربه‌گیری را انجام می‌دهند.